Van crisis naar herstel: een terugblik op de toeslagenaffaire
Van crisis naar herstel: een terugblik op de toeslagenaffaire
De toeslagenaffaire markeert een donkere periode, met duizenden gezinnen die onterecht als fraudeurs werden bestempeld en in ernstige financiële problemen kwamen. In deze blog reflecteert consultant Mike Vink op zijn ervaringen en de uitdagingen die hij tegenkwam tijdens zijn rol in het herstellen van het vertrouwen en het compenseren van de gedupeerden.
De aanvang van een helse taak
Het kabinet was in oktober 2020 gevallen vanwege de toeslagenaffaire en premier Rutte beloofde dat iedereen die gedupeerd was, gecompenseerd zou worden. Gedupeerden moesten zich in de eerste instantie vóór half februari 2021 melden om een voorschot van €30.000 te ontvangen, met de mogelijkheid op meer. Wat oorspronkelijk een geautomatiseerd proces voor zo’n 10.000 gedupeerden moest zijn, werd al snel een gigantische administratieve operatie..
Een uitdijend project
Het project begon met een team van 40 juristen, maar al snel meldden zich 25.000 gedupeerden. Dit aantal groeide uiteindelijk tot 70.000. Mike speelde een cruciale rol in het opzetten van het proces, het aanmelden van aanvragen, het ontwikkelen van toetskaders en het opleiden van medewerkers. Wat begon als een klein team van 40 man, groeide uit tot een team van 1.800 medewerkers tegen de tijd dat hij het project in januari 2024 verliet.
Direct contact
Hoewel Mike formeel geen dossiers afhandelde, had hij wel degelijk contact met ouders. ‘Ik zat bij gesprekken, ving ouders op die op kantoor langskwamen, zelfs als dat niet de bedoeling was. Tussen de ouders zat een keer een journalist en zo stond ik onverwacht in de krant,’ vertelt hij. ‘Met sommige ouders heb ik nog steeds contact.’
Druk van buitenaf
Het project stond onder constante druk van zowel de politiek als de media. Kamerleden zoals Pieter Omtzigt en journalisten van de NOS bezochten regelmatig het project van de toeslagenaffaire om het proces te inspecteren. ‘Ik ben op het achtuurjournaal geweest en later verscheen er een artikel in De Telegraaf. Het is een heftig onderwerp en de verhalen van de ouders waren soms moeilijk te verwerken, dus daar was veel aandacht voor. Er gebeurden ook wel gekke dingen, zoals ruiten die werden ingegooid tot aan dreigingen met automatische wapens. Gelukkig was alles intern goed op orde en bleef het bij woorden.’
Resultaten
De teams werkten hard om duizenden ouders per maand te helpen, ondanks dat het van buitenaf wellicht leek alsof het proces traag verliep. Samen eten, stoom afblazen, en verhalen vertellen was belangrijk om het vol te houden.’
Afkicken en vooruitkijken
Na drie jaar stopte Mike met het project toen de deadline voor het aanmelden was verlopen. ‘Het was echt afkicken toen ik stopte. Zo’n sneltrein die zo continu doordenderde en dan stopt het opeens. Ik heb echt de tijd genomen om andere dingen op te pakken binnen PROX6, even geen project. Maar na een tijdje was het fijn om weer aan de slag te gaan. Ik ga nu Triodos helpen met alle uitdagingen rondom de certificaathouders. Zo’n intensieve klus wil ik nog één of twee keer doen.’ Terugkijkend beschrijft hij de ervaring als uniek en betekenisvol. ‘Zelfs als je op vakantie bent, hoorde je mensen over de toeslagenaffaire. Het kwam heel dichtbij. Ik zou echter het nooit hebben willen missen.’
